Ắc quy đóng vai trò như trái tim của hệ thống điện trên chiếc ô tô, xe máy của bạn. Chức năng quan trọng nhất của ắc quy đó là cung cấp năng lượng cho thiết bị khởi động xe. Ngoài ra, đối với bình "ắc quy ô tô" đảm nhiệm chức năng chạy các thiết bị phụ trợ như radio, điều hòa (ô tô), hệ thống đèn, còi, (xe máy)…khi động cơ chưa khởi động. Một khi động cơ đã khởi động xong thì nguồn điện của xe sẽ được cung cấp bởi máy phát điện của xe, ắc quy sẽ được sạc lại điện và dự phòng điện năng ở chế độ sạc thả nổi.
Một khi ắc quy của bạn đã hư hỏng, khả năng lưu điện không còn cung cấp đủ năng lượng cho các thiết bị điện trên xe bạn. Thông thường bạn chỉ mang xe tới trung tâm bảo hành để thay mới, tuy nhiên để biết chính xác bình ắc quy thay mới có phù hợp với xe của bạn hay không thì bạn cần tham khảo cuốn sổ tay hoặc dựa theo ắc-quy cũ để xác định các thông số thiết kế của ắc quy cho xe sau đó chọn ắc quy mới đảm bảo 3 thông số cực kỳ quan trọng sau:
1. Dung lượng của ắc quy (Ah);
2. Dòng khởi động (A)
3. Điện áp bình (V)
1. Dung lượng của ắc-quy
Thông số đầu tiên cần quan tâm đến là dung lượng của ắc-quy. Dung lượng là thông số cơ bản, thông số này cho biết được khả năng lưu trữ điện năng của ắc quy. Đơn vị tính của thông số này được tính thông dụng theo Ah (Ampe giờ).
Một cách đơn giản để dễ hình dung về tham số dung lượng ắc quy như sau: Ah là tham số bằng số dòng điện phóng ra (tính bằng Ampe) trong khoảng thời gian xả nào đó (tính bằng giờ). Ví dụ như ắc quy 10 Ah thì có thể phát một dòng điện 10A trong vòng một giờ, hoặc 5A trong 2 giờ, ... hay 1A trong 10h.
C=I*t (Ah)
Thông thường thông số dung lượng ghi trên bình ắc quy được hiểu là lượng điện năng ắc-quy cung cấp trong vòng 20 tiếng trước khi điện thế ở mỗi ngăn ắc-quy xuống đến mức thấp nhất (1.75V/ngăn đối với ắc quy axit-chì) ở nhiệt độ 270C. Tuy nhiên, vì tính chất ảnh hưởng của cường độ dòng điện phóng đến dung lượng thực tế của Ắc quy nên dung lượng của ắc quy sẽ được biểu diễn chính xác là Ct. Ví dụ, thông số được ghi là 70Ah (C10) tức là dung lượng bình là 70Ah ứng với thời gian xả là 10h và dòng xả là 7A; Hoặc 70Ah (C20) tức là dung lượng bình là 70Ah ứng với thời gian xả là 20h và dòng xả là 3.5A.
Một điều chắc chắn rằng nếu bạn chọn bình có dung lượng thấp hơn yêu cầu thì nguồn điện cấp cho các thiết bị điện nhanh hết hơn. Do đó, bạn phải chọn bình có dung lượng bằng hoặc lớn hơn bình được thiết kế cho xe (bình cũ).
2. Thông số dòng khởi động
Tiếp đến, thông số đo dòng khởi động (CA - cranking amps) và dòng khởi động nguội (CCA- cold cranking amps) cũng rất quan trọng cho loại xe dùng động cơ diesel. Đối với các ứng dụng mà ắc quy chỉ cần nạp và xả như: ắc quy xe đạp điện, ắc quy dự phòng các trạm điện, ắc quy dự phòng hệ thống viễn thông thì thông số dòng khởi động không cần quan tâm nhiều. Tuy nhiên, đối với ứng dụng cần sử dụng nguồn điện từ ắc quy để khởi động máy thì thông số dòng khởi động là cực kỳ quan trọng, nó ảnh hưởng trực tiếp tới chức năng khởi động của xe bạn.
Hệ thống đánh lửa cần dòng khởi động mạnh để cung cấp đủ năng lượng cho động cơ khởi động. Bộ khởi động ở động cơ diesel cần phần lớn năng lượng cho việc nén khí khiến nhiệt độ không khí nóng lên để có khả năng đốt cháy nhiên liệu giúp động cơ khởi động.
Thông số “dòng khởi động” là cường độ dòng điện tối đa mà ắc-quy có thể cung cấp trong vòng 30 giây ở nhiệt độ 0 độ C, và điện áp của mỗi ngăn ắc-quy vẫn đạt được mức tối thiểu là 1,2V (1.2*6=7.2V/bình 12V). Thông số dòng khởi động nguội cũng được xác định theo cách tương tự nhưng ở nhiệt độ -18 độ và mỗi ngăn đạt điện áp tối thiểu là 1,5V. Dòng khởi động nguội của ắc-quy xe ở giữa mức 150 và 800 ampe. Bạn chọn bình ắc quy có dòng khởi động tương đương với bình được thiết kế cho xe (bình cũ).
3. Điện áp bình
Thông số điện áp ghi trên bình chính là điện áp định mức của bình ắc quy. Khi ắc quy bạn sạc đầy thì điện áp đo được trên 2 cọc bình thực tế sẽ lớn hơn giá trị định mức ghi trên bình. Ví dụ, bình 12V khi sạc đầy sẽ đo được là 12.7V.
Bạn bắt buộc phải chọn bình ắc quy có điện áp định mức (điện áp ghi trên bình) đúng với điện áp thiết kế cho xe (bình cũ). Nếu hệ thống điện của xe chỉ cần điện áp 12V mà ta dùng ắc-quy của các loại xe tải nặng có điện áp 24V thì sẽ làm hư hệ thống điện. Còn nếu bạn chọn bình 6V thì các thiết bị điện sẽ bị yếu điện như: đèn sáng yếu, còi kêu nhỏ, hệ thống máy lạnh không mát, radio không lên…Vì vậy, phải chọn đúng ắc-quy để cung cấp điện áp phù hợp với xe.
*Ngoài ra, khi đã chọn được bình "ắc quy ô tô" hoặc "ắc quy xe máy" thỏa mãn 3 thông số quan trọng trên thì bạn cần lưu ý một số đặc điểm của ắc quy bao gồm:
- Kích thước ắc quy: Bạn phải chọn kỹ kích thước của bình phải phù hợp với vị trí và kích thước chỗ đặt trên xe. Nếu bạn cho sai kích thước thì không thể sử dụng được.
- Thương hiệu: Hiện tại trên thị trường có rất nhiều thương hiệu khác nhau và mỗi thương hiệu lại có giá thành và chất lượng khác nhau. Theo hiệp hội giám định kỹ thuật của Đức (GTÜ), thông thường ắc quy ô tô có tuổi thọ từ 4-6 năm.
- Chú ý trước khi lắp bình vào cần kiểm tra xem mức dung dịch phải nằm giữa vạch Min-Max và nắp van thông hơi đã được đóng kín. Đo lại điện áp bình xem bình có bị sụt áp không, nếu cần thì sạc bổ sung dòng 0.1C trong vòng vài giờ (cần kiểm tra điện áp và dòng sạc, không nên sạc quá lâu rất dễ gây phù bình) cho đến khi bình đã thật sự đầy, sau đó lắp vào xe là xong.
- Công tác tự bảo dưỡng ắc quy cho xe ô tô và xe máy cũng cực kỳ quan trọng.
